| Статистика |
Hozirda saytda: 1 Mexmonlar: 1 Foydalanuvchilar: 0 |
|
Главная » 2017 » Yanvar » 4 » Tomoq og‘rig‘i artritga sababmi
15:42 Tomoq og‘rig‘i artritga sababmi |
«O‘ziga o‘ta talabchan, shaxsiy
istak va ehtiyojlarini izhor
etolmaydigan, dam olish,
bo‘shashishni bilmaydigan
insonlarda artrit nisbatan
ko‘proq uchraydi». Psixologiya
to‘g‘risidagi asarlari bilan
dunyoga mashhur bo‘lgan
yozuvchi Liz BURBOning «O‘z
tanangni tingla» kitobida
artritning kelib chiqish tarixi
shunday ifodalanadi. Albatta,
bu kasallikning hissiyotlar bilan
bog‘liqlik holati. Garchi
tibbiyotda artrit bo‘g‘im
kasalligi sifatida ta'riflansa-da,
ruhiyatga ta'siri ham yo‘q
emas. Bu mavzuga maqola
davomida yana qaytamiz.
Mutaxassis – shifokor-
revmatolog Zebo DONOQULOVA.
Tishlaringiz sog‘lommi?
Bo‘g‘im yallig‘lanishi bilan
kechadigan artrit revmatologik
kasalliklarning eng ko‘p
uchraydigan turidir. U infeksion
(sil, termala) va surunkali
kasalliklar (murtak bezlari, o‘rta
quloq, burun, yondosh
bo‘shliqlarning yallig‘lanishi),
bo‘g‘imlar shikastlanishi, tish
kasalliklari (chirigan va
kariyesga uchragan tishlar)
natijasida yuzaga keladi. Bitta
bo‘g‘im yallig‘langanida
monoartrit, ikki va undan ortig‘i
poliartrit nomi bilan yuritiladi.
Og‘riq, og‘riq, og‘riq...
Bu aynan artrit uchun hosdir.
Bo‘g‘imdagi yallig‘lanish shish,
qizarish, tana haroratining
ko‘tarilishi va og‘riq bilan aks
etadi. Ayrim kasalliklar tunda
yoki bemor tinch holatda
bo‘lganida xuruj qilsa, artrit
vaqt tanlamaydi. Kunduzi
boshlangan og‘riq kun
davomida tinchlik bermay,
tunda ham ozor berishi
mumkin. Xastalik turi va
darajasiga ko‘ra, bir paytning
o‘zida yoki vaqti-vaqti bilan
o‘zini nomoyon etishi ham
ehtimoldan xoli emas. Og‘ir yuk
ko‘targanda zararlangan
bo‘g‘imda og‘riq qo‘zg‘alishi,
tez toliqish, harakatning
cheklanishi, yallig‘langan
bo‘g‘imda suyuqlik yig‘ilishi –
artrit avj olayotganining
belgisidir.
Tibbiyotda artritning bir necha
turlari tasniflanadi. Bular
reaktiv artrit, revmatoid,
yiringli, distrofik (osteartroz),
stafilokokkli va podagra
asoratidan so‘ng kelib
chiqadigan ko‘rinishlaridir.
Bugungi kunda revmatologik
kasalliklar bilan murojaat
qilayotgan bemorlarning
aksariyatida reaktiv artrit
kuzatilmoqda.
Kasallik tarixi
Artrit turlarining kelib chiqishi
har xil. Masalan, distrofik artrit
(osteartroz) – organizmda
moddalar almashinuvining
buzilishi va bo‘g‘imlarda tuz
yig‘ilishi natijasida kelib chiqadi.
Og‘riq xurujida bo‘g‘im sohasida
achishshish kuzatiladi. Reaktiv
artrit esa LOR kasalliklari,
ginekologik, urologik va
oshqozon ichak tizimidagi
yallig‘lanish asoratlari hamda
TORCH infeksiyasi (80-90%
holatlarda) bois yuzaga keladi.
Oyoq-qo‘l karaxtligiga olib
keluvchi revmatoid artrit esa
qondagi antitanachalar
organizmdagi biriktiruv
to‘qimalarini zararlantirish
oqibatida paydo bo‘ladi.
Tahlilga tayyormisiz?
Bo‘g‘im og‘rig‘ini deb bir necha
kun halovatingiz yo‘qmi? «O‘tib
ketar» qabilida ish tutmang-da,
shifokorga ko‘rining. Umumiy
ahvolingizdan kelib chiqib,
travmatolog yoki revmatolog
mutaxassislar ko‘rigi talab
etiladi. Xastalikka tashxis
qo‘yishda dastlab, yoshingiz,
shikoyatlaringiz inobatga
olinadi va bo‘g‘im holati
tekshiriladi. So‘ng shifokor
yo‘llanmasi bilan umumiy qon
tahlili (qondagi eritrotsitlarning
cho‘kish tezligi, leykotsitlar
miqdori) aniqlanadi. Suyak va
bo‘g‘imlarning rentgen
tekshiruvi, bo‘g‘im ichki
suyuqligi hamda kompyuter
tomografiya tahlili ham
o‘tkazilishi mumkin.
Bir umrlikmi tashhis?!
Ko‘pchilik nazdida artrit bilan
og‘rigan kishi bir umr davolanib
yurishi lozim degan tushuncha
bor. Aslida bu qanchalik rost?
Mutaxassislar bo‘g‘imdagi
yallig‘lanish vaqtida
davolanilsa, kasallik
qaytalanmasligini aytishadi.
Surunkali bo‘g‘im kasalliklari,
ya'ni revmatoid artrit ichki
a'zolarning shikastlanishi bilan
birga kuzatilgani bois uzoq vaqt
shifokor nazoratida davolanish
talab etiladi. Reaktiv artritning
yengil ko‘rinishlari dastlabki
muolajadan so‘ng
qaytalanmaydi. Ayrim hollarda
revmatologik kasalliklarning bir
turidan ikkinchisiga o‘tishi
kuzatiladi. Lekin mutaxassis
nazoratida to‘g‘ri davolanilsa,
hech qanday jiddiy o‘zgarishlar
bo‘lmaydi.
Nasldan o‘tadi?!
Revmatologik kasalliklarda
nasldan-naslga o‘tadigan aniq
tashhis mavjud emas. Tizimli
xastaliklar, revmatoid artritda
oz miqdorda nasliy moyillik
kuzatilishi mumkin. Agar oila
a'zolaringizdan biri artritning
biror turi bilan og‘rigan bo‘lsa,
bu siz ham xastalanasiz degani
emas. Asosiy shart, sog‘lom
turmush tarziga rioya etib,
shamollashni oyoqda
o‘tkazmaslik. Zero,
organizmdagi yallig‘lanish
jarayonlarining aksar qismi
oyoqdan zax o‘tishi yoki
yelvizakda qolish oqibatida
kelib chiqadi.
Davosi operatsiya?
Muolajani boshlashdan avval
artrit turi va uni keltirib
chiqargan omillar aniqlanadi.
Masalan, reaktiv artrit
sababchisi LOR kasalliklari
bo‘lsa, bo‘g‘imni davolashdan
oldin tomoq, burun yoki quloq
sohasidagi yallig‘lanishlarga
e'tibor qaratish kerak. Bordiyu
bemor surunkali tonzillit,
faringit yoki gaymorit bilan
og‘risa, har bahor-kuz
mavsumida otoloringolog
shifokor ko‘rigidan o‘tishi
tavsiya etiladi. Hozirda
artritning bir qancha davolash
choralari qo‘llanilmoqda.
Xususan:
yallig‘lanishga qarshi nesteroid
preparatlar (tomir ichiga,
yonboshga yoki bo‘g‘im ichiga
yuboriladi, shuningdek, surtma
ko‘rinishdagi turlari ham bor);
bo‘g‘im ichiga yuboriladigan
yallig‘lanishga qarshi gormonal
in'yeksiyalar;
mushak siqilishi (spazm)ni
yengillashtirish uchun
miorelaksant preparatlari;
stress asoratida yuzaga kelgan
artritda asosiy muolaja bilan
birga antidepressant vositalar
ham foydalaniladi;
tog‘ay suyagini yaxshilovchi
dorilar, vitaminlar,
aminokistolar ham buyurilishi
mumkin;
shikastlangan bo‘g‘imga
zo‘riqish tushmasligi uchun
maxsus bandaj va ortopedik
stelkalarni taqib yurish;
fiziomuolaja, puls terapiya,
shuningdek zararlangan
bo‘g‘im hajmi katta va kasallik
avj olib borayotgan holatlarda,
chanoq va tizza bo‘g‘imlarini
jarrohlik yordamida davolash,
protez qo‘yish amaliyotlari
bajariladi.
Bo‘g‘imlar uchun taomnoma
Har qanday kasallikda to‘g‘ri
iste'mol qilingan mahsulotlar
g‘oyat muhim sanaladi.
Tushunganingizdek, artrit bilan
og‘riganlar quyidagi ro‘yhatga
diqqat qaratishlari ayni
muddao:
Tarkibida Omega-3 yog‘
kislotasi ko‘p bo‘lgan losos
balig‘i, muolaja vaqti tez-tez
iste'mol qilinsa, bo‘g‘im
yallig‘lanishi kamayadi;
Kunora bir siqim bodom
yeyilishi, organizni Ye vitamini
bilan rag‘batlantiradi. Ushbu
vitamin bo‘g‘im xaltasining
tashqi membranasini
mustahkamlaydi. Bu esa
bo‘g‘imning erkin radikallardan
himoyasidir. Agar bodomga
allergiyangiz bo‘lsa,
kungaboqar pistasi yoki
yeryong‘oq yeyishingiz
mumkin.
Har kuni bitta olma yeyishga
odatlaning. Bu meva tog‘ay
uchun foydali.
Qora loviya. Artrit haqida so‘z
borganida dukkaklilarning
aynan mazkur turi foydali
sanaladi. Tarkibida marganets,
mineral va ko‘p miqdorda
antioksidantlar bor.
Qishin-yozin topish mumkin
bo‘lgan karam! Bo‘g‘imlarga
kaltsiy ulashadi.
Ajoyib ko‘rinishga ega
brokkolini tuzsiz suvda
qaynatib yeyish ham artritga
chalingan bemorlar uchun
tavsiya etiladi.
Artrit muolajasi samarali
natijani ko‘rsatishi uchun
qahva, shokolad, spirtli
ichimliklar, tuz, shakar,
margarin, sariyog‘,
qandolatchilik pishiriqlari va
fast-fud bilan hayrlashing.
|
|
Категория: Salomatlik sirlari |
Просмотров: 930 |
| Рейтинг: 0.0/0 |
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи. [ Регистрация | Вход ] |
|
|
