Главная » 2013»May»25 » ПЛАСТИК КАРТОЧКА БЎЙИЧА ТЎЛОВ ЮҚОРИРОҚ БЎЛАДИМИ?
18:44
ПЛАСТИК КАРТОЧКА БЎЙИЧА ТЎЛОВ ЮҚОРИРОҚ БЎЛАДИМИ?
Бугун бозорларимизда ҳисоб-китобларнинг терминал тизими шаклланаяпти, «электрон ҳамёнлар» ёрдамида товар ва хизматларга ҳақ тўлаш амалиёти такомиллашаяпти. Ҳозирда ушбу жараён бораркан, истеъмолчиларда пластик карточкадан фойдаланиш хусусида саволлар юзага келмоқда. Саволлардан кўриниб турибдики, бу борада туғилаётган муаммолар талайгина. Биз республика «Ипотека» банки мутахассисларига мурожаат этдик. - Кир ювиш машинаси харид қилаётганимизда сотувчи бизга пластик карточка бўйича тўлов юқорироқ бўлади, деди. У ҳақми? М. Дўстова, Қарши шаҳри. - Сотувчи пластик карточка эгасига худди нақд ҳисоб-китоб бўйича бўлганидек, нархлар асосида хизмат кўрсатиши шарт. Мазкур ҳолда нархларнинг асоссиз оширилиши юз берган. Бу эса савдо қоидаларини бузишдир. - Дугонам эрининг пластик карточкаси билан гарнитур сотиб олмоқчи бўлди, бироқ унинг харидини амалга оширишдан бош тортишди, чунки унда эрининг «пластиги» дан фойдаланиш ҳуқуқига ишончнома йўқ эди. Ушбу талаб қанчалик қонуний? - Илгари, ҳақиқатан, сотувчилар ишончномани ҳам, шахсни тасдиқлайдиган ҳужжатни ҳам талаб қилиш ҳуқуқига эга эдилар. Бироқ 2011 йил 23 июлдан бошлаб уларда бундай ҳуқуқ йўқ бўлди. Пластик карточкалар билан ҳисоб-китоблар қилиш тартибини белгилайдиган ҳужжатга ўзгартиришлар киритилди, уларга кўра, энди шахсий банк карталари бошқа шахсларга, масалан, оила аъзолари, дўстлар, танишларга берилиши мумкин. Улар карта эгасининг ишончномасисиз тўловларни амалга ошира оладилар. Ўзгартиришларга кўра, товарлар сотувчиси банк картасини тутувчидан унинг шахсни тасдиқлайдиган ҳужжат тақдим этилишини талаб қилиш ҳуқуқига эга бўлган банд ҳам ўз кучини йўқотган. - Пластик карточкам йўқолиб қолди. Қаерга мурожаат қилишим керак? Санжар, Тошкент. - Дарҳол банкка пластик карточка йўқолганлиги тўғрисида ариза билан мурожаат қилиш лозим, шундан сўнггина блокировка қилинади. Банк унинг эгасидан бу ҳақда ариза қабул қилинганидан кейин йўқотилган ёки ўғирланган банк картасидан фойдаланилган барча операциялар бўйича тўлиқ жавобгар бўлади. - Пластик карточка ёрдамида харид учун ҳақ тўланаётганда сотувчи кўпинча баланд овоз билан фойдаланувчининг пин-кодини сўрайди. Пин-кодни «ошкор қилиш» «пластик»дан пул маблаҚларини ўҚирлашга, ундан товламачилар фойдаланишига олиб келмайдими? А.Парпиев, Янгийўл тумани. - «Ҳар қандай қулфнинг ўз калити бор» деб бежизга айтишмайди.Шу боис, банк билан шартномага кўра,харидор ўзининг манфий пин-кодини ўзи териши керак. Унинг сирини сақлаш карточкадан фойдаланувчининг мажбурияти ҳисобланади.Сотувчилар терминалнинг бутлигини сақлаш мақсадида,шунингдек, вақтни тежаш ниятида сотувчи буни тезроқ қилади, паришонхотир истеъмолчи бошқа рақамни босиши мумкин. Пин-кодни ўз қўли билан теришни афзал кўради. Сиз харид учун ҳисоб-китоб чоғида ўзингиз теришингизни талаб қилишга ҳақлисиз. Сотувчи сизга берадиган касса чекини диққат билан ўқиб кўришни унутманг. - Харид учун ҳисоб-китоб чоғида карточкам бир неча марта «ўқимади». Нима учун шундай бўлаяпти? Ю. Орипова, Чирчиқ тумани. - Бунинг бир неча сабаби бўлиши мумкин. Агар истеъмолчи«пластик» ёрдамида бир ойдан ошиқ вақт ҳисоб-китоб қилмаса, баъзи банклар виртуал воситаларни блокировка қиладилар. Бу нарса истеъмолчиларнинг манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида қилинади. Ёки карточкадаги пулингиз тугаса ёки терминал ёмон ишласа ҳам пластик «ўқимаслиги» мумкин. Кўпинча сотувчи карточкани суқиб, уни қимирлатадиган, турли томонга эгадиган, пластикни терминалга картон, ҳатто пичоқ тиғи билан бирга қўядиган манзарани кўриш мумкин. Ваҳоланки, носоз терминаллардан фойдаланиш савдо қоидаларини қўпол равишда бузиш ҳисобланади ва сотувчилар зиммасига жавобгарликни юклайди. «Операция ўтмаслиги» хусусидаги яна бир сабаб — инсон омилидир. Сотувчилар харидор харид учун нақд пул тўлашини афзал кўрадилар. Одатда, улар харидорни нақд пул билан ҳисоб-китоб қилишга мажбур этадиган важлардир. Бу хил муаммолар юзага келганда сиз дўкон менежерига мурожаат қилишга ёки ишонч телефони орқали солиқ хизматига қўнғироқ қилишга ҳақлисиз.
